Hoogteziekte in Ecuador

Reizigers die bij aankomst in Ecuador op het vliegveld van Quito landen ondervinden soms last van de hoogteziekte. Quito ligt in een vallei op 2850 meter boven zeeniveau. Op deze hoogte bevind zich minder zuurstof in de lucht en dat zal iedereen voelen. Of je hier ook echt last van krijgt is erg persoonlijk. Het belangrijkste is dat je naar je lichaam luisterd en het rustig aan doet. Je moet je lichaam in haar eigen tempo aan de hoogte laat wennen.

In dit artikel leggen we uit wat hoogteziekte is en hoe je hier het beste mee om kunt gaan.
Veel van onze informative komt van de volgende websites www.hoogteziekte.info van Han Willems en de NKBV.nl. Hieronder hebben we deze professionele informatie gekoppeld aan onze persoonlijke ervaringen in Ecuador.

Wat is hoogteziekte?

Hoogteziekte ontstaat doordat de lucht op grotere hoogte minder zuurstof bevat. Ons lichaam moet dit compenseren door meer rode bloedlichaampjes aan te maken. Hoe snel dit acclimatiseren gaat is voor iedereen verschillend en hoeft niet leeftijds of conditioneel gebonden te zijn, een goede gezondheid is wel belangrijk.
Ook is de kans op uitdroging op grote hoogte groter. Dit komt vooral doordat het zonlicht minder weerstand ondervind en de lucht vaak droger is. Je verliest hierdoor meer vocht met ademhalen en in ergere gevallen verlies je zelfs vocht uit de bloedvaten. Dit vocht kan zich dan op nuttelose plaatsen in je lichaam gaan ophopen.

Veilige stijgsnelheid

Als je bergen in Ecuador will beklimmen is het mogelijk om op één dag meer dan 1000 m omhoog te stijgen en daarna weer lager te slapen. Soms bevorderd het zelfs de acclimatisering om op een dag eerst wat hoger te stijgen en later weer lager te slapen.
Bij klimmen en trekkingen boven de 2500 m houdt men echter vaak de volgende vuistregel aan: Probeer per dag niet verder dan 300 m á 500 m te stijgen/slapen (hoe hoger, hoe lager de stijgsnelheid). Deze ‘officiele regel’ geldt vooral voor mensen die trektochten/ zware inspanningen doen. Voor mensen die licht reizen en zich niet te veel inspannen kan de hoogtestijging gerekt worden.
Velen standaard rondreizen in Ecuador houden door tijdgebrek te weinig rekening met de hoogte. Tijdens onze reizen en trektochten in Ecuador houden wij zo goed mogelijk rekening met de hoogte. Ook adviseren we onze reizigers als hun reisroute een verhoogt risico op hoogtezieket heeft.

Hoe herken je hoogteziekte?

Om de vaststelling en behandeling van hoogteziekte te kunnen verbeteren zijn in 1991 afspraken gemaakt. Op een internationaal symposium in Lake Louise warden de volgende vormen van hoogteziekte vastgesteld: Acute Mountain Sickness, High Altitude Celebral Edema en High Altitude Pulmonary Edema.
De drie verschillende vormen van hoogteziekte hebben vergelijkbare en verschillende symptomen. Helaas manifesteren zij zich echter niet altijd in dezelfde volgorde.
Om beter op de verschijnselen van hoogteziekte te kunnen reageren is het dus belangrijk de symptomen goed te kennen.

Acute Hoogteziekte (Acute Mountain Sickness or AMS):

Je hebt AMS als alle punten 1 t/m 3 juist zijn:
1- Ik heb recent (de laatste 1 á 2 dagen) geklommen (meestal meer dan 300m hoger slapen).
2- Ik ben al tenminste enkele uren op de nieuwe hoogte.
3- Ik heb hoofdpijn die ik voor het klimmen niet had.
En als ik daarnaast ook tenminste één van de volgende klachten heb:
a- Ik ben misselijk, heb gebrek aan eetlust en/of moet overgeven.
b- Ik ben erg vermoeid of voel me abnormaal zwak.
c- Ik voel me licht in het hoofd of ben duizelig.
d- Ik heb slaapproblemen.
Bij het hebben van deze verschijnselen is het beter om niet verder te stijgen indien niet nodig. Wanneer deze verschijnselen nog reageren op normale pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen is het eventueel nog mogelijk om max. 300m verder te stijgen, maar alleen als je situatie niet verslechterd.
Eventueel is het wel mogelijk om overdag nog iets verder te stijgen, als je ‘s nachts maar weer lager slaapt.

Hersenoedeem (High Altitude Celebral Edema or HACE):

Ik heb hoogst waarschijnlijk hersenoedeem als ik na een recente stijging:
– Lijd aan verschijnselen die passen bij acute hoogteziekte.
En
– Mentaal niet meer ´normaal´ ben (in de war, niet goed in staat tot nadenken of eenvoudig rekenen, dronkenmanstaal, hallucinaties, verminderd bewustzijn). En/of als ik niet goed meer over een rechte lijn kan lopen.
Of
– Weliswaar geen verschijnselen van acute hoogteziekte heb, maar zowel mentaal niet meer ´normaal´ ben. Als ik niet goed meer over een rechte lijn kan lopen, of ernstiger symptomen vertoon, zoals epileptische aanvallen en verlammingen.
Probeer bij het hebben van deze verschijnselen zo snel mogelijk tenminste 500m of lager af te dalen. Het onderschatten van deze klachten kan in extreme gevallen de dood tot gevolg hebben.

Longoedeem (High Altitude Pulmonary Edema or HAPE):

Ik heb longoedeem als ik, na een recente beklimming, last heb van de volgende klachten en/of de volgende verschijnselen. Soms in combinatie met klachten van acute hoogteziekte:
– Benauwdheid ook als ik niets doe;
– Flink hoesten;
– Een ernstig gevoel van zwakte of een flink afgenomen prestatievermogen;
– Een gevoel van druk op de borst
En ten minste twee van de volgende verschijnselen:
– Piepende of ´krakende´ longen, door een arts te horen per stethoscoop;
– Paarse verkleuring van slijmvliezen (lippen) of delen van de huid (vingertoppen, nagels);
– Te snelle hartslag in rust (meestal boven 110 per minute);
– Te snelle ademhaling in rust (meestal boven 25 per minute).
Probeer bij het hebben van deze verschijnselen zo snel mogelijk tenminste 500m of lager af te dalen. Indien dit door zwakke conditie niet mogelijk is het gebruik van zuurstof voor de afdaling aan te raden. Ook hier geldt; Het onderschatten van deze klachten kan in extreme gevallen de dood tot gevolg hebben.

Enkele tips over het voorkomen en behandelen van hoogteziekte op reis in Ecuador

Onze tips kunnen de verschijnselen van hoogteziekte beperken. Maar het is belangrijk om te onthouden dat uiteindelijk je eigen lichaam aan de hoogte moet wennen. Er is géén wonder medicijn tegen hoogteziekte.

Om je lichaam te helpen aan de hoogte te wennen kun je o.a. de volgende dingen doen/ laten:
– Het is vooral belangrijk om je lichaam rustig aan de hoogte te laten wennen. Houd je dus rustig, overhaast niets en luister goed naar je lichaam!
– Zorg ook dat je voldoende drinkt! Drink meer dan normaal ook al heb je geen dorst, want ongemerkt droog je op hoogte sneller uit dan normaal. Zeker als je veel plast, drink dan niet alleen water. Puur water wordt minder snel door je lichaam opgenomen. Hierdoor kan het voorkomen dat als je veel drinkt en veel naar de wc gaat, je along uitdroogd. Je hebt dan als het ware je lichaam ‘schoon gespoeld’ van haar benodigde mineralen en zouten… Om dit te voorkomen kun zout/suiker (een glas met één theelepeltje zout en twee theelepeltjes suiker) en/of ORS aan je water toevoegen. Het is ook goed om bijvoorbeeld meer vruchtensappen en/of Gatorade (dranken met elektroliden) te drinken. Dit vocht wordt beter door je lichaam opgenomen. Als je urine erg donker is en/of je hebt een droge huid en/of droge lippen, dan is dit vaak een aanduiding dat je toch te weinig drinkt.
– De verschijnselen van lichte hoofdpijn zijn goed te bestrijden met paracetamol of ibuprofen. Deze pijnstillers genieten de voorkeur boven asprine, omdat aspirine meer kans op bijwerkingen heeft. Mogelijke bijwerkingen zijn lagere bloeddruk en misselijkheid.
– Wees voorzichtig met alcohol. De effecten op hoogte zijn sterker en het dehydratates je lichaam; Rook niet of minder (je hebt al minder zuurstof in de lucht…); Eet bij voorkeur voordat je naar grotere hoogte gaat geen vlees en/of ander vet eten. Vet eten verteerd langzamer in je lichaam, waardoor de kans op misselijkheid op hoogte groter wordt.
– Zorg voor goede bescherming tegen de zon. Deze schijnt veel feller op grote hoogte-
– Het middel acetazolamide of Diamox verminderd de verschijnselen van hoogteziekte. Het verlaagd o.a. de zuurgraat van je bloed verlaagd waardoor je ongemerkt iets sneller laat ademhalen. Het gebruik hiervan hoeft normaal niet nodig te zijn en moet in overleg met een arts gebeuren.

Negatieve effecten van Sorojchi pillen

Een nieuw middel tegen de sympthomen van hoogteziekte is SOROJCHI Pillen. Het is een ‘medicijn’ waarvan je er elke 8 uur één capsule in mag nemen. Vooral in Ecuador, Peru en Bolivia wordt dit middel sterk geprezen. Maar of het middel echt meer helpt dan een placebo effect is nog maar de vraag. Volgens Han Willems is dit middel meer een veredelde pijnstiller met als werkzame stoffen: Acetylsalicylic (aspirine!), Salophen en Caffeine. Sorojchi pillen hebben echter meer kans op negatieve bijwerkingen. Hierdoor je net zo goed, of misschien zelfs wel beter, gewoon Paracetamol innemen…
Sorojchi pillen zijn zeker niet geschikt voor mensen die niet tegen acetylsalicylic zuur kunnen.